بیت کوین یک رمزارز (Cryptocurrency) است که مانند پول های رایج، می توان برای خرید و فروش و سرمایه گذاری استفاده کرد. بیت کوین یک نوع پول دیجیتالی غیرمتمرکز و بدون بانک مرکزی یا مسئول است که می توان آن را بدون واسطه بین افراد در شبکه خود انتقال داد. تاکنون هیچ کشوری بیت کوین را بعنوان پولی قانونی نپذیرفته است. برخی کشورها مبادله آن را غیرقانونی اعلام کرده اند.
تاریخچه بیت کوین
بیت کوین اولین بار توسط شخص یا گروهی ناشناس تحت نام «ساتوشی ناکاموتو» در سال 2009 معرفی شد. پیش از آن رمز ارزهای دیگری هم معرفی و طراحی شده بودند اما هیچ کدام به اندازه بیت کوین به موفقیت نرسیدند.
ساتوشی با انتشار ایمیلی خطاب به متخصصان حوزه رمزنگاری و رمزارزها حاوی یک مقاله 9 صفحه ای، بیت کوین و نحوه کار شبکه آن را معرفی کرد. بعد از آن، نرم افزار بیت کوین را هم به صورت یک نرم افزار متن باز در دسترس عموم قرار داد. ساتوشی در انجمن مربوط به بیت کوین که خود تاسیس کرده بود، به تشریح طرح خود و پاسخ به سوالات سایرین پرداخت و در کنار سایر داوطلبان ایرادات نرم افزار را رفع کرد اما بعد از حدود 2 سال محو شد! به نوعی بعد از تشکیل یک اجتماع آگاه به این رمزارز و کسب اطمینان خاطر از ادامه پروژه، ساتوشی ناکاموتو از حضور رسمی کناره گیری کرد. تاکنون هیچ اطلاعی از هویت واقعی این فرد یا افراد در دست نیست. پست های ساتوشی در انجمن کماکان برای علاقمندان در دسترس هستند.
کنترل و مالکیت
بیت کوین بر خلاف پول های رایج که توسط دولت ها عرضه و چاپ می شوند، توسط هیچ دولت یا گروهی کنترل نمی شود. البته هرکس که به شبکه بیت کوین وارد می شود باید قوانین آن را بپذیرد. این قوانین در دسترس عموم و در کدهای برنامه نویسی نرم افزار آن نهادینه شده است.هر قسمت از این شبکه وظایفی را برعهده دارد. برای مثال گروهی از برنامه نویسان داوطلبانه در حال توسعه و رفع ایرادات نرم افزار بیت کوین هستند. ماینرها وظیفه استخراج بیت کوین و تایید تراکنش ها را برعهده دارند. تمامی تراکنش های انجام شده با استفاده از فناوری بلاک چین بصورت توزیع شده ذخیره می شوند.
پشتوانه و ارزش بیت کوین
بیت کوین مانند پول های رایج پشتوانه ای مثل طلا ندارد. در واقع پشتوانه اصلی این رمزارز اعتماد عمومی مردم و استفاده کنندگان به ارزشمند بودن آن است. از سوی دیگر با توجه به اینکه برخی استفاده کنندگان به منظور سرمایه گذاری بیت کوین می خرند، بحث دارایی بودن بیت کوین هم مطرح شده است. دارایی که علاوه بر حفظ ارزش در طول زمان، ممکن است ارزش آن نیز افزایش پیدا کند (مانند طلا).
ارزش بیت کوین توسط دولت یا گروه خاصی تعیین نمی شود بلکه عامل اصلی تعیین کننده ارزش در مبادلات و صرافی ها ناشی از اصل عرضه و تقاضا است. اما در ارزش آن فاکتور مهم دیگری هم وجود دارد و آن هم مقدار استخراج بیت کوین است. با توجه به اصول و قوانینی که در شبکه بیت کوین وضع شده، استخراج و ماینینگ در طول زمان سخت تر شده و انتظار می رود که در حالت عادی ارزش آن صعودی باشد.
بیت کوین ها طی عملیاتی که به آن استخراج یا ماینینگ می گویند تولید شده و در شبکه آزاد می شوند. استخراج بیت کوین طی دوره های 4 ساله، نصف می شود، برای همین استخراج بیت کوین به مرور زمان سخت تر می شود. از طرف دیگر، تعداد کل بیت کوین های قابل تولید و استخراج 21 میلیون است (از قوانین وضع شده توسط ساتوشی). به همین دلیل ارزش بیت کوین در گذر زمان از چند صدم دلار به چند هزار دلار افزایش یافته است.
انجام تراکنش بصورت ناشناس
در شبکه بیت کوین، تراکنش و انتقال پول بصورت ناشناس انجام می شود. البته تمامی تراکنش ها توسط تمام کاربران قابل مشاهده و پیگیری است اما فقط آدرس گیرنده و فرستنده قابل رویت است و خبری از اطلاعات هویتی نیست. از دلایل اقبال مجرمین و تبهکاران به استفاده از این شبکه برای انتقال پول هم همین مسئله است.
نحوه استخراج بین کوین
عملیات استخراج در واقع مسابقه گره های شبکه یا ماینرها برای تایید تراکنش انتقال بیت کوین است. این روند که برمبنای یک معمای ریاضی پیچیده است، توان پردازشی سنگینی می طلبد. اولین گره که معما را حل کند، توسط شبکه پاداش می گیرد. این پاداش از طریق کارمزد انجام تراکنش ها تامین می شود.
حل این معما با سیستم های کامپیوتری معمول قابل انجام نیست، چرا که توان محاسباتی بالایی نیاز است و انرژی زیادی مصرف می شود. هرچند که در اوایل تشکیل شبکه (سال های 2009-2010) اعضای اولیه با سیستم های معمولی هم قادر به استخراج چندصد بیت کوین طی چندین روز بودند اما هم اکنون دیگر ممکن نیست. برای استخراج از دستگاه های موسوم به ای سیک (ASIC) استفاده می شود که مخصوص حل این معما طراحی شده اند.